Rahman olan, Rahim olan, Vehhab olan, Rezzâk olan, Basıt olan, Hafıd olan, Rafi olan, Mu'ız olan, müzil olan,Yüce Allah (cc)’ın isimleriyle kaldığımız satırlardan başlayalım geçen haftadan kaldığımız yerden kurban konusuna inşallah…
Kurban her türlü ferdi, sosyal faydası ile birlikte Allah (cc)’ın hoşnutluğu ve sırf Allah (cc)’ın rızası esas gaye yapılarak yerine getirilmesi gereken bir ibadettir.Yüce Allah (cc) Hac suresinin 37. Ayetinde şöyle buyurmuştur: “Şunu unutmayın ki, ne onların (kurbanlıkların) etleri, nede kanları asla Allah’a ulaşacak değildir. Lâkin O’na ulaşan tek şey, kalplerimizde beslediğimiz takvâdır,Allah saygısıdır. ”
Sözlükte “ yaklaşmak, Allah'a yakınlık sağlamaya vesile olan şey ” anlamına gelen kurban, dini bir terim olarak, “ ibadet maksadıyla belirli bir vakitte belirli şartları taşıyan hayvanı usulünce kesmek ve bu şekilde boğazlanan kesilen hayvan” demektir. Arapça'da bu şekilde kesilen hayvana udhiyye denilip kurban kesilen güne de yevmü’l edha denir.(İlmihal 2, TDV, s.1)
Kurban kelime olarak (krb) kökünden mastar olup yakınlaşmak manasına gelir.Dini terim olarak ise Allah (cc)’ı razı ederek yakınlığını kazanmak için kesilen hayvana denir. Arapça da kurban kelimesinden ziyade uhdiyye olarak kullanılmaktadır.
Kur’an-ı Kerim kurban müessesesini Hz. Adem (as)’ın çocuklarıyla birlikte başladığını beyan etmektedir “Onlara Adem’in iki oğlunun haberini gerçeğe uygun olarak anlat: Hani ikisi de birer kurban sunmuşlar, birininki kabul edilmiş, diğerinki kabul edilmemişti.Kurbanı kabul edilmeyen, diğerine,”Andolsun seni öldüreceğim! ”dedi. Oda dedi ki:“Allah ancak takva sahip-lerinden kabul eder.(Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir Diy.İşl.Başk.Yay c 2,s 251Maide 5/27) Böylece kurban sunma şuuru insanlıkla başladığını gösteren bir ibadettir. Şu halde,kurban deyinince mutlaka bir hayvan olması gerekmez. Başka şeyde kurban olabilir.Nitekim, insanın kurban edilmesi de tarihin yaygın vakalarından biridir. Kur’an-ı Kerim Hz. İbrahim (as)’la ilgili olarak buna da yer verir. Hz. İbrahim (as)’e rüyasında, ilk olan oğlu İsmail (as)’i kurban etmesi emredilir.Yüce Allah (cc) Kur’an ’da: “ Ve bir gün çocuk babasının tutum ve davranışlarını anlayıp paylaşacak olgunluğa eriştiğinde babası şöyle dedi:Yavrucuğum! Rüyamda seni kurban ettiğimi gördüm: bir düşün ne dersin İsmail (as) babacığım dedi, sana emredilen neyse onu yap İnşallah beni sıkıntıya göğüs gerenler arasında bulacaksın! ”(Kur’an Mesajı Muhammed ESED c2.s 915 Saffat 37/102)
Kurbanın dinimizdeki hükmü hususunda alimlerin zengin olan değişik görüşleri vardır. Bazılarına Hanefi Mezhebine göre Vaciptir. (Dayanağı ise : Ebu Hureyre (ra)’den rivayete göre Kurban kesecek güçte olup da, kurban kesmeyen namazgahımıza yaklaşmasın.” (Kütüb-i Site Muhtasarı c 6.s 43-44), bazılarına Şafii Mezhebine göre ise; kurban kesmeye gücü yeten kimse, yolcu bile olsa hatta hac için minada bulunuyor olsa bile kurban (udhiyye) kesmekle mükelleftir (Dayanağı ise:İbnu Abbas (ra)’den rivayete göre Hz.Peygamber (sav) Efendimiz şöyle buyur-muştur “ Üç şey vardır ki bana farzdır, sizin için nafiledir: Vitir Namazı, Kurban kesmek ve Kuşluk Namazı kılmaktır. Tirmizi de ise“Hz.Peygamber (sav) “Ben kurban kesmekle emrolun-dum; bu sizin için bir sünnettir. ” Buyurmasıdır. ( İslam Fıkhı Ansiklopedisi c1.s.394)
Bir müslümanın kurban kesmesi için
Kurban kesmekle mükellef olanlar! Müslüman olmak, Akıl ve baliğ olmak, Kurban kes-meye müktedir (Müktedir,kişinin bayram ve bayramı takip eden teşrik günlerinde yemek,elbise, mesken bakımından kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin nafakasından hariç, bir kurban kıymetine sahip olması demektir) olmaktır. Kurban kesmeyi vacip kılan zenginliğin ölçüsü, zekatta ve fıtır sadakasında aranan zenginlik ölçüsüyle aynı olup kişinin borçları ve asli ihtiyaçları dışında 20 miskal (85gr.), Başka bir görüşe göre ise 80.18gr., altına, ya da buna denk bir paraya veya mala sahip olmasıdır." ( İlmihal II, TDV, s.4-5) Dolayısıyla zaruretsiz kurban kesmemek günah olur.Kurban kesmesi vacip iken, içindekilerin kurban kesmediği ev,inleyerek, sahibine bedduâ edip, “Kurban kesmediğin gibi Cenab-ı Allah (cc) sana iyilik yapmayı nasip etmesin!”der.O ev,o yıl belalara duçar kalır. Kurban kesenin evi ise, memnun olur, sahibine hayır duâ eder.Bu bakımdan kurban kesmeyi bir nimet bilmelidir. Başka bir rivayette ise; Kur-ban kesmeyi vacip kılan zenginliğin ölçüsü, zekatta ve fıtır sadakasında aranan zenginlik ölçü-süyle aynı olup kişinin borçları ve asli ihtiyaçları dışında 20 miskal (85gr.),Başka bir görüşe göre ise 80.18gr.,altına, ya da buna denk bir paraya veya mala sahip olmasıdır." (İlmihal II, TDV, s.4-5)
Kurban kesen müslüman, kendini cehennemden azat etmiş olur. Rabbim cümlemizi okuyanları kurban kesenleri cehennem azabından muhafaza eyleyip,cenneti cemaliyle mükafat landırsın.Bu şartlara haiz olan kişi şu hayvanlardan kurban kesebilir: Koyun, keçi, sığır, manda, ve deve.Ancak bu hayvanlardan (veya türdeşleri) kurban kesilebilir.Tavuk, kaz, ördek, deve kuşu, ceylan gibi hayvanların kurban olarak kesilmesi her ne kadar bazı cühelaların TV kanalla-rında meşhur olmak için Yarım Doktor candan yarım imam (İmamları tenzih ederim.)imandan eder’ sözü muhatapları olan birkaç kirlilere uyanlar olsa da kestikleri hayvanlar kurban değil sadaka mükafatına nail olurlar.
Şuurlu müslümanın kurbanın bir ibadet olduğunu düşünüp keseceği hayvanında kusursuz olması esastır. Çünkü bazı kusurlar kurbana manidir. Mesela : İki veya bir gözü kör olan, Aşırı derecede zayıf olan, Kesim yerine yürüyerek gidemeyecek derecede aksak olan, Kulağının, kuyruğunun veya tenasül organının üçte birinden fazlası gitmiş olan, Dişlerinin yarıdan fazlası düşmüş olan, Doğuştan kulağı ve tenasül organı olmayan, Koyun ve keçide bir, sığırda iki memesi kurumuş (Sakat) olan, burnu kesilmiş olan, dilinin çoğu kesilmiş olan,ölüm derecesin-de hasta olan.Böyle kusuru olan hayvanları kurban etmek câiz değildir. Bunun için kurbanlık satın alınırken bu hususlara dikkat etmemiz lazımdır. ( Tenvirul Kulub s.336 ) Haftaya aynı konuya devam etmek üzere hoşça kalın dostça kalın!.. “ SEVDİKLERİNİZE GÜL VERİN eğer GÜL veremiyorsanız GÜLÜVERİN ” Bari!.
Yusuf ÇAKICI – Yalıhüyük/KONYA
